منابع آب:

تأمین و توزیع آب در کشورهای در حال توسعه، مسائل مهمی را بوجود آورده است و دولتها را واداشته است تا مبالغ عظیمی پول در راه تأمین آن سرمایه‌ گذاری نمایند. این موضوع بخصوص در کشورهایی که دارای نقاط لم‌یزرع و نیمه‌خشک هستند، حالت جدی‌تر به خود گرفته است. در کشورهایی مثل ایران که تقسیم آب بعلت شکل خاص سرزمینهای آن به ‌صورت غیر یکنواخت توزیع گردیده است، باید سعی شود با اتخاذ بهترین و مدرن‌ترین روشهای علمی و فنی آبهای موجود را طبق قوانین عادلانه­ای در دسترس عموم قرار داد.

97% آبهای کره زمین درون اقیانوسها است و 2% آن یخ زده است. ما آب مورد نیاز خود را از 1% باقیمانده تهیه می‌کنیم که از یکی از دو منبع زیر بدست می آید: سطح زمین (رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و نهرها) و یا از آبهای زیرزمینی.

مهمترین منابع آب در دنیا

    آبهای زیرزمینی (چاه، چشمه، قنات)

    آبهای سطحی (رودخانه، دریاچه، دریا، اقیانوس)

آب های زیرزمینی:

آب زيرزميني (Ground Water) آن قسمت از آب زير سطح زمين است که توسط چاه ها، قنات ها يا گالريهاي زهکشي مي تواند جمع آوري گردد. آب زیرزمینی آبی است که در زیر سطح زمین، درزه‌ها و فضاهای حفره‌ای را در صخره‌ها و رسوبات پر می‌کند. اکثر آبهای زیرزمینی بطور طبیعی خالص هستند. اکثر اوقات، آبهای زیرزمینی سالها حتی قرنها قبل از مصرف دست نخورده باقی می‌مانند. بیش از 90% آب آشامیدنی کل جهان از آب زیرزمینی است.

آب زيرزميني گاهي اوقات صدها سال طول مي‌كشد تا جمع شود. يكي از بهترين مثالها مربوط به صحراي آفريقا مي‌باشد كه آب زيرزميني براي هزاران سال جمع شده و هنوز براي آشاميدن و آبياري استفاده مي‌شود. آب زيرزميني در زيرزمين جائيكه انواع متفاوت‌ سنگ‌ها مي‌توانند به عنوان مخزن عمل كنند، ذخيره شده است. ماسه و ماسه سنگ بهترين مواد به عنوان مخزن مي‌باشند و سفره‌هاي آب زيرزميني بزرگي را در زيرزمين تشكيل مي‌دهند.

مشکلات و آلودگی آبهای زیرزمینی:

به دلیل عدم شناخت صحیح و یا عدم درک میزان آسیب پذیری سریع آبهای زیرزمینی، سهل‌انگاری های زیادی صورت گرفته است. اجازه داده‌ایم که بنزین و سایر مایعات مضر از مخازی زیرزمینی به درون سفره‌های آبهای زیرزمینی نفوذ کند. آلاینده‌ها، از محل‌های دفن زباله یا سیستم های فاضلاب که بطور غلطی ساخته شده‌اند، به داخل آن تراوش می‌‌کنند. آبهای زیرزمینی از طریق زهاب حاصله از مزارع کشاورزی کود داده شده و مناطق صنعتی، آلوده می‌شوند. صاحبان خانه‌ها با ریختن مواد شیمیایی به داخل فاضلاب یا روی زمین، آبهای زیرزمینی را آلوده می‌کنند.

سفره­های آب زیرزمینی چگونه تشکیل می شوند؟                                      

بخشی از آب‌های سطحی و آب­های حاصل از بارندگی در اثر نیروی جاذبه وارد محیط خاک شده و به سمت پایین حرکت می‌کنند. جنس سنگ و خاک زمین در میزان نفوذ آب و حرکت آن در داخل زمین موثر است. لایه‌هایی از زمین که ظرفیت بالاتری برای جذب، ذخیره و انتقال آب دارند آب‌خوان نامیده می‌شوند. آبخوان ها مانند یک مخزن، آب را در خود ذخیره میکنند و تشکیل سفره­های زیرزمینی را می دهند. باید توجه داشت که تشکیل یک مخزن آب زیرزمینی، هزاران سال طول می کشد، ابعاد سفره های زیرزمینی از چند ده متر تا چند صد کیلومتر متفاوت می باشد.

 

ذخیره سازی آب در تمام فصول سال و گرم کردن آن برای استفاده از کارهایی است که در بیشتر شهر‌ها و روی اکثر ساختمان‌ها انجام می‌شود.

محققان در دانشگاه پیس‌واسکو اسپانیا، در راستای حل مسئله ذخیره آب و گرم کردن آن سیستمی را طراحی کرده‌اند که با استفاده از صفحات آلومینیومی و پارافین آب را ذخیره و گرم می‌کند. این سیستم پس از آنکه آب گرم را از مخزن دریافت کرد در پارافین بین صفحات آلومینیومی برای مدت زمان زیادی نگه داری می‌کند.

به گفته محققان این پارافین‌ها قادرند دو برابر ظرفیت خود آب را ذخیره کرده و برای استفاده‌های بعدی نگه‌داری کند. این دستگاه در هر گوشه از خانه و حتی زیر سقف کاذب نیز قابل نصب است.

همچنین این محققان در حال ارتقای دستگاه و استفاده از مواد دیگری به جای پارافین هستند که کارایی دستگاه را چندین برابر می‌کند.

      لطفا نظر را یادتون نره ممنون می شویم 

این روز‌ها بحث بحران کمبود آب در تهران و برخی شهرستان‌ها مجددا مطرح است. چند سال  پیش مساله خشک شدن دریاچه ارومیه و برخی تالاب‌ها مطرح بود که به‌تدریج به ردیف  عقبی بایگانی مشکلات کشور منتقل شد.
پس از آن خشک شدن زاینده‌رود مطرح شد و با  همان سرنوشت روبه‌رو شد. اکنون خشک شدن دریاچه سد‌هایی مطرح است که آب تهران را  فراهم می‌کند. راه‌حل‌هایی که پیگیری می‌شوند هم چندگانه هستند. یکی اینکه به روال  معمول از مشکل روبگردانیم و آن را ناچیز معرفی کنیم و صبر کنیم تا مشکل خودش را  تحمیل کند؛ یعنی تا آن زمان که دیگر آب برای استفاده وجود ندارد، آنگاه آن را  جیره‌بندی کنیم. دیگر اینکه کمبود‌ها را مانند کمبود گندم و کره و گوشت و تخم مرغ  با واردات از خارج جبران کنیم، چنان‌که اکنون واردات آب مطرح است، کمتر مطرح می‌شود  که می‌توان از قبل مشکلات را پیش‌بینی کرد و برای آنها چاره ساخت. اینجانب در سال  1386 مطلبی را نوشتم تحت‌عنوان «زیست بوم ما ایران». در آن مطلب سعی شد مشکل اساسی  که در ارتباط با محیط‌زیست با آن روبه‌رو هستیم؛ یعنی مشکل کمبود آب و روش‌های  غیر‌بهینه استفاده از آن را مطرح کنم. یک بحث اساسی آن مطلب به ضرورت توجه به منابع  آب کشور و تدارک برنامه‌های استفاده بهینه از آن مربوط می‌شد. به این معنی که این  مشکل نیازمند یک راه‌حل همه‌جانبه است و راه‌حل‌های مقطعی کارساز نیست. در آن گزارش  همچنین به بحران‌های محلی و منطقه‌ای که به‌تدریج بر سر استفاده از منابع آب که در  حال کمیابی فزاینده است و بین مردم مناطق مختلف کشور ظهور خواهد کرد نیز اشاره شد.  آن گزارش در برخی نشریات و ازجمله سایت منحله(توسط اعضای بنیانگذار) رستاک درج شد.  در زیر خلاصه‌ای از آن مطلب آمده است.
معمولا در زیست بوم‌هایی که مرکز تراکم  جمعیت هستند مانند شهر‌ها و روستاها به هر طرف که نگاه می‌کنیم آثاری از درخت و  سبزه می‌بینیم. در کنار خیابان‌ها در پارکها پشت دیوار ویلاها و باغ‌ها. در باغچه  منازل درخت و درختچه کاشته می‌شود و حتی آپارتمان‌نشین‌ها نیز چند برگ سبز در  بالکن‌ها و داخل منازل نگه می‌دارند. در شهرهای امروزی نیاز طبیعی و فطری ما برای  زندگی در طبیعت، از طریق قرار گرفتن در پشت پرده نازکی از درخت و سبزه پاسخ داده  می‌شود. این امر برداشت ما را درمورد شرایط محیط طبیعی کشور دچار اریب و تورش اساسی  می‌کند. به قول آماردانان ما دچار اریب گزینش شخصی هستیم؛ یعنی ما انتخاب کرده‌ایم  در مناطق دارای فضای سبز زندگی کنیم یا اینکه در اطراف خود پوششی از فضای سبز ایجاد  کنیم. این برداشت اریب‌دار ما را از واقعیت آنچه با آن رو‌به‌رو هستیم دور کرده  است. در ذهن خود تجسم کنید حالت فردی که گلدانی سرسبز در دست داشته باشد و آن را در  جلو صورت خود گرفته و در کویر حرکت کند. اگر این فرد به تناسب سبزی باطراوت گلدان  به واقعیت عظیم کویر توجه نکند، مسلما در برداشت خود از زیست بوم خود و  مسوولیت‌هایی که در مقابل آن دارد دچار قضاوت و برداشت غیر‌واقعی می‌شود. این  برداشت غیر‌واقع نیز مارا از ابعاد مشکلی که واقعیت‌ها مطرح می‌کند دور نگه می‌دارد

                                                          به بهانه روز جهاني آب                                زنگ خطر آب در ايران به صدا در آمده است      

 همه ساله به دليل برداشت بي رويه از منابع آب تالاب هاي زيادي در ايران خشک شده و دشت ها به ليست مناطق بحراني افزوده مي شوند. در صورت نبود برنامه ريزي مناسب، به طور حتم کمبود منابع آب در کشور در آينده اي نه چندان دور بحران هاي اقتصادي-اجتماعي گسترده اي را ايجاد خواهد کرد.                                                                                     به گزارش خبرنگار خبرگزاري موج، روز جهاني آب هر سال در 22 مارس مصادف با دوم فروردين ماه گرامي داشته مي شود. اين روز براي نخستين بار در سال 1992 و در کنفرانس محيط زيست و توسعه سازمان ملل در ريودوژانيرو مطرح شد. هدف از نامگذاري چنين روزي، توسعه تلاش کشورها براي آگاه سازي مردم در زمينه منابع آب است.در سالي که شعار « آب در هر مکان براي همگان با همکاري هاي بين المللي» براي آن انتخاب شده، وضعيت منابع آبي خاورميانه چندان مطلوب نيست. نهادهاي بين المللي نظير ناسا درباره کمبود آب در اين منطقه هشدار مي دهند. اين هشدارها ضرورت همکاري هاي منطقه اي در زمينه منابع آب را بيشتر روشن مي سازد.کمبود آب و پديده گرد و غباردر ماه هاي پاياني سال 91، سازمان ناسا بر اساس مطالعات و عکس هاي ماهواره اي خود از سال 2003 تا 2010 از کاهش محسوس و کم سابقه منابع آب رودخانه هاي دجله و فرات که ميان 4 کشور ترکيه، عراق، سوريه و ايران مشترک هستند، خبر داد. بر اساس اين گزارش منطقه خاورميانه در طي دهه گذشته يکي از کم سابقه ترين روندهاي کاهش منابع آب شيرين را پشت سرگذاشته است. دليل کاهش محسوس منابع آب خاورميانه به ويژه کاهش منابع آب شيرين دو رودخانه مهم دجله و فرات، سوء مديريت، افزايش تقاضا براي استفاده از منابع آب زير زميني و نيز خشکسالي کم سابقه سال 2007 در خاورميانه عنوان شده است.مهمترين تاثير کمبود آب در منطقه خاورميانه، بروز پديده ريزگردها در اين منطقه است. عربستان و عراق کانون هاي مهم توليد ريزگردها در منطقه هستند اما به دليل کمبود منابع آب در منطقه، اجراي طرح هاي بيابان زدايي در اين کشورها به نحوي غير ممکن شده است.اگرچه نشست هاي چند جانبه اي بين کشورهاي درگير با اين پديده برگزار مي شود، اما شنيده ها حاکي است، هنوز هيچ يک از کشورها نتوانسته اند ترکيه -به عنوان بزرگترين سدساز بالادست رودخانه هاي جاري در خاک عراق- را براي رعايت حق آبه پايين دست متقاعد کنند.خشک شدن تالاب ها و چاه هاي غيرمجازدر ايران نيز وضعيت منابع آب چندان مطلوب نيست. بسياري از تالاب هاي کشور خشک شده و تعداد چاه هاي غيرمجاز رو به افزايش است. زيرا نهادهاي قانونگذار همواره با اصلاح قوانين مربوط به صدور پروانه براي چاه هاي غيرمجاز، در واقع مشوق هايي را براي تعرض به منابع آب زيرزميني تعريف مي کنند. در نتيجه تغيير قوانين، همواره متخلفان به اميد آنکه با اصلاحات بعدي قانون بتوانند براي چاه هاي خود مجوز بگيرند، اقدام به حفر چاه مي کنند. در چنين روندي حريم قانوني چاه هاي مجاز رعايت نمي شود، ميزان برداشت از منابع آب زير زميني به دليل عدم ورود حجم برداشت چاه هاي غيرمجاز در محاسبات افزايش مي يابد و در نهايت به سرعت بيلان چنين منطقه اي منفي مي شود.به اعتقاد کارشناسان، مهمترين دليل خشک شدن درياچه اروميه، به عنوان دومين درياچه شور دنيا، حفر چاه هاي غيرمجاز متعدد در حوضه آبريز اين درياچه است. بحران هاي اجتماعي زيادي در حاشيه اين درياچه به دليل خشک شدن آن، در دو سال اخير ايجاد شده، اما تنها راهکار نجات آن بوسيله مسئولان، انتقال آب از حوضه آبريز ديگر به درياچه اروميه اعلام شده است.اجراي روش هاي نوين آبياري در اراضي کشاورزي حاشيه درياچه اروميه يکي ديگر از راهکارهايي است که به گفته مسئولان با جديديت پيگيري مي شود. اما به گفته دوست داران محيط زيست منطقه، هنوز هيچ اقدامي براي مسدود کردن چاه هاي غيرمجاز حاشيه درياچه اروميه انجام نشده است.ايران و انتقال آب از کشورهاي همسايهدر سال 91، ايران تلاش هايي را براي انتقال آب از تاجيکستان انجام داد. از آنجا که تاجيکستان داراي منابع آب شيرين زيادي است، به گفته سرپرست معاونت منابع آب وزارت نيرو، يک ميليارد متر مکعب آب از اين کشور به ايران منتقل مي شود. هنوز مذاکرات درباره نحوه تبادل آب بين ايران و تاجيکستان ادامه دارد. زيرا قيمت گذاري روي آب کار بسيار دشوار و پيچيده اي است و مجامع بين المللي تلاش مي کنند ارزشگذاري خاصي براي منابع آب انجام نشود. اما در چنين فضايي، سفير تاجيکستان در ايران، در نشستي خبري که دو سال قبل برگزار شد، خواستار دريافت نفت به ازاي هر ليتر آب دريافتي ايران از اين کشور شده بود.انتقال آب و بحران هاي اجتماعياگرچه تنها راهکار پيش بيني شده توسط مسئولان براي مقابله با خشکسالي، انتقال آب بين حوضه اي از مناطق پرآب تر به بخش هاي خشک است، اما همواره اين راهکار پاسخگو نخواهد بود. در برخي موارد که نمونه اي از آن را در مرکز ايران شاهد بوديم، انتقال آب يک حوضه آبريز به مکاني ديگر، معضلات اجتماعي ايجاد کرد.يکي از رخدادهايي که در نتيجه انتقال آب بين حوضه اي در کشور بحراني را ايجاد کرد، شکسته شدن خط انتقال آب زاينده رود به يزد بود. کشاورزان اصفهاني که سال هاي متعدد از خشکسالي رنج مي بردند، پس از اقامه دعوا در دادگاه، در نهايت راسا وارد عمل شده و خط لوله انتقال آب به يزد را شکستند. چرا که بر اين باورند که حق آبه آنها نبايد به شهر ديگري منتقل شود.آشوب هاي اجتماعي بر سر مسئله آب، زنگ خطري جدي براي ايران به حساب مي آيد. چرا که عمده مساحت کشور خشک و نيمه خشک بوده و جنگل هاي زاگرس که بسياري از رودخانه هاي کشور از اين منطقه سرچشمه مي گيرد، در حال نابود شدن هستند. با خشک شدن جنگل ها که نقش عمده اي در نفوذ آب و تغذيه سفره آبهاي زير زميني دارند، به طور حتم مشکلات بيشتري دامن گير کشور خواهد شد. پس بهتر است قبل از آنکه بيش از اين دير شود، با تشکيل کارگروه هاي مشترک بين دستگاهي اقدامي ملي در جهت حفظ منابع آب انجام شود. اقدامي که فقط به انتقال آب بين حوضه اي در آن توجه نشود. بلکه منافع عمومي در قالب طرحي جامع در آن لحاظ شود.

                                                            لطفا نظر یادتون نره!!!!!!!